Pro 18 | WSK | STEP | Kari bo ko saki alo arungu bagurukko me kueso, am kota bagurukko kaeso, mu nu kota numi ko la ikiso, nu saki alo nunga sangukko me ikiso. Kariimet sang nunga ikia ningo agotala, bare nu nunga ikia mu ko me kueso tala.

Proverbs 18

Kari ikia sinar mena iwita me munakanakko, bare ikia sinar ago la munakanakko

1 Kari bo ko saki alo arungu bagurukko me kueso, am kota bagurukko kaeso,
mu nu kota numi ko la ikiso, nu saki alo nunga sangukko me ikiso.
Kariimet sang nunga ikia ningo agotala, bare nu nunga ikia mu ko me kueso tala.
2 Kariimet ikia ningo nongote mena, mu nuna mel ko duap ninguru ikimonko me ko kuesan. Mena.
Nuna nongota nunga ikia wore la balmonko kuesan.
3 Ni kilek memek bitar, mu ni nimi dolara tuiko.
Ka nip ningo sapar, mu kariimet karki maguwumonko.
4 Kariimet ikia ningo nongote ago, mu nononga den balsan mu ikia munan ningo ningo mu ago terong mam.
Mu gagi du biya turan, se aking yu ipi ningo nuam wore kapawara iwita.
5 Kari kilek memek beteso ale den te sanamiwoso, mu ni me sangaruko.
Munan suwuta mu me terong.
Ni uwuta bitar mu, kari memek bo me beteram mu ko den nunguning baluwoso wore ni ko sokel menawusam.

6 Kari sinar mena mu kota ko munak den ngual ngual balso mu te ikup yaman tagi kumik te beteso.
7 Kari ikia ningo nukote mena wore munakoso,
mu nu kota ko den munakoso umutang dagarok iwita te numi taliposo.
8 Kari bo saki alo nubiring ko den balu gurugu lagoso, mu
ko den umutang mu na ningo welang yawara iwita, se kariimet tairate no lakusan.
9 Kari gagor kuruwim mu nu kari mel maguwura ko kari wore nunga bo tala.

10 KARI BIYA mu kawam aora biya sokel ago wore turan.
Se kariimet diram mu nagu nama nukote kuwim tasan ale yawarakala bagasan.
11 Bare kariimet nungumik manga mel suen biya ago,
mu nuna ikisan mel umutang mu nunga wonong ko kar aora garagar iwita,
nunga lakiruk se yawarakala bagomonko iwita ikisan.

12 Kari kota numi patawu lagoso, mu dagulokko.
Kari numi ira kutuwuso ale kawus am bagoso mu asele nup biya taso.
13 Kutek me den ninguru iki ale asele den koma baluko.
Ni butata me bitar, mu ni ngualara kilek bitar ale dolerko.
14 Tom ni kuera to, bare nika gemang am nunger ale baresko aniruk se sail tagir, mu ni nungerko.
Bare nika gemang ikup biya agi se, ni baresko me sail tagir, mu ni me nungerko.
15 Kariimet nunga ikia ningo nuam, mu nuna tom suen biya ikia ningo tamonko kua gilingisan,
ale ikimonko ko nodogowa tagisan.
16 Nika munan mel gisam ale karogo ka launuria bo ago kari supuling bo arikko ago namasam,
umutang mu nika lage kuring kagaru kisiso.

17 Den ariga tom te mu, kari giriso munakoso mu kariimet noko den ikisan mu nunguningta masan.
Bare udagi te kari bo aratu sanamoso ale noko den balam wore ko isa beteso, mu te kariimet nungamin yeneso.
18 Tom kari ilagala den te nunumi moawomon, se ni ko duap iki saparko me terong,
mu ni nunga manaru se kawus mamon bagomon,
se KARI BIYA aru manaru ale asele
manga biling bo, 10 toea iwita, mu to ale nunga isaruko,
se bo baluk “ani nio wo” ma baluk,
se aking bo mu baluk “ani kumul” ma baluk,
asele sapar se tarigiruk ale taguruk ale dora aguwaya mu aratuk,
mu kari dora umutang ko balam mu ko den sail tagirok nunguning aruk, umu te den kuerukko. ^{▼▼Pro 18:18 Israel alo nunga munan bo: Josh 7:14-18; 1 Sam 14:40-43; Pro 16:33; Acts 1:23-26.}
19 Ni ka bo ilak tom suen biya bita karo lager, mu nu ni ko ko gomang ikuwurokko,
se ni aking udagi te gomang toko mu ikup biya nunguningkiri.
Wonong bo ko kar aora biya parasuwura ale ningi kapara mu ikup;
bare ni ka bo gomang ikup tuem se bagoso umu gomang to se kerak kapeturukko mu ikup biya nunguningkiri.

20 Nika den ningo balsam agi mu eng ko koma ningo nuam toko;
agi ka den memek balsam agi mu eng ko koma memek toko. ^{▼▼Pro 18:20 Anananga munak munakasan: Pro 18:4,6,13,20-21.}
21 Nika den balsam mu kariimet marak nungaruk, aking memek te nunga bitirukko terong mam.
Se ni munak ko kaeya lagasam mu keta ka den ko koma agotala toko.
22 Kari imet taso, mu nu mel yawara arigiso,
ale KARI BIYA ko marak ningo ago taso.
23 Kari kituwura kumik mel mena wore kari kumik mel ago mu kote namoso ale sangukko den gugum te wosengoso.
Bare kari kumik mel ago mu den alis ago nu manarso.
24 Anananga geraga suwan suen biya ago wore,
bare tom memek aringinak mu me nanga sangarmonko.
Bare nunga ningi suwanta gomang ningi nunguning te nanga kueso umutang nanga sangukko,
ale nanga gue suwan nunguning mu agotala nunga kiarukko.